Witam na moim blogu
“W co wierzę? … (...)
Że nie należy kłamać …
ja tak sądzę”
Juliusz Słowacki “Beniowski”
Oby powyższy cytat towarzyszył mi na tej stronie. Zresztą już wcześniej inny wybitny Polak Waldemar Łysiak posłużył się nim jako mottem do książki „Stulecie kłamców”.
Określam siebie jako konserwatywnego zwolennika wolności gospodarczej. Chciałbym podkreślić także, że wartości chrześcijańskie i dekalog są mi szczególnie bliskie.
Grzegorz Leszek Jaszczura
01
14
Problemy dąbrowskiej piłki cz. 2
Kategorie: Aktualności | 14 stycznia, 2016
Jak to kiedyś było…
Kontynuując wędrówkę po klubach piłkarskich jakie funkcjonowały na terenie dzisiejszej Dąbrowy Górniczej, (dzisiaj konkretnie na terenach dzielnic tzw. zielonych), zaczniemy od Strzemieszyc Wielkich. Tu pomocna nam jest monografia jaką wydali Dariusz i Jan Kmiotek pt. „Sport w Strzemieszycach” wydana w 2009 roku. 
Z niej to dowiadujemy się iż dzisiejszy KS „Unia” Strzemieszyce, swe początki miał w 1921 r., gdy utworzono klub „Świt”. Potem nastąpiła zmiana nazwy na KS „Siła”. W 1933 r. utworzono wojskowy KS „Brygada” Strzemieszyce Wielkie. I tu powstaje pewien problem, mianowicie czy pomiędzy KS „Brygada”, a KS „Siła” zachodzi zależność organizacyjna, a tym samym czy obecna KS „Unia” może się datować na 1921 rok.
Jeszcze większy problem pojawia się po II Wojnie Światowej. Mianowicie pierwszą organizacją piłkarską powstałą po wojnie był ZZK „Strzemieszyce” (ZZK = Związek Zawodowy Kolejarzy), przemianowany później na KS „Kolejarz”. Klub utworzyli kolejarze oraz byli działacze „Brygady”.
Drugim klubem był KS „Chemik” (przy zakładach STREM). Oba kluby dokonały w 1950 r. fuzji tworząc KS „Unia”. Tym samym rodowód klubu „Unia” można datować albo na 1921 r., albo na 1933 r., albo na 1945 r., albo wreszcie na 1950 r. W większości publikacji przyjmuje się jednak rok 1921.
Innym klubem funkcjonującym w latach 30-tych ubiegłego wieku, o jakim się dowiadujemy to SKS „Strzemieszyce”. Prawdopodobnie skrót SKS to Strzemieszycki KS (?).
Wiadomo natomiast, iż w 1931 r. utworzono żydowski klub „Makkabi” Strzemieszyce Wielkie. Żywot klubu był jednak krótki.
W Strzemieszycach Małych w 1933 roku utworzono AKS „Strzelec” Strzemieszyce Małe (rozgrywkowa klasa C). Po wojnie w latach 50-tych funkcjonował LZS „Strzemieszyce Małe” (utworzony w 1947 r. przy RSP „Promień) http://www.zew-kazimierz.pl/zew-sezon-1957/, a po ponownej reaktywacji w latach 70-tych, jako KS „Promień” (nadal przy Rolniczej Spółdzielni Produkcyjnej „Promień”). Zobacz: http://grzegorzjaszczura.pl/?p=4345#more-4345. Klub z Małych Strzemieszyc w rozgrywkach piłkarskich (po wojnie) nie wyszedł nigdy powyżej klasy A i został rozwiązany w nie do końca wyjaśnionych okolicznościach, związanych z kradzieżą sprzętu piłkarskiego i dokumentów w 1984 roku. Obecnie znowu gra w klasie rozgrywkowej A.
W Ząbkowicach w 1922 r. środowiska skupione wokół okolicznych zakładów pracy zawiązały klub sportowy o nazwie „Orzeł”. Obecnie jest to KS „Unia” Ząbkowice. Trudno natomiast jest odnaleźć wzmianki o zmianach nazwy klubu. Najprawdopodobniej w 1935 r. klub nazywał się KS „Ząbkowice”, a w 1936 r. obowiązywała nazwa ZS „Ząbkowice” (ZS = Związek Strzelecki) http://plk1921.pl/historia/sos_a_1936.php. Inna wersja, mówi nam, iż ZS „Ząbkowice” mógł być całkowicie osobnym klubem sportowym skupionym wokół środowisk polskiej sanacji. Byłaby to duża niespodzianka, gdyż do tej pory wiadomo było tylko o dwóch klubach piłkarskich w przedwojennych Ząbkowicach.
Pierwsza powojenna nazwa obecnej „Unii” to najprawdopodobniej „Dom Kultury” http://www.zew-kazimierz.pl/zew-sezon-194849/. Klub w okresie swego funkcjonowania był wspierany głównie przez ZTS „ERG”, Hutę Szkła Okiennego i Hutę Szkła Gospodarczego.
Drugim (trzecim ?) klubem w Ząbkowicach był założony pod koniec lat 20-tych ubiegłego wieku „TUR” Ząbkowice http://plk1921.pl/historia/sos_a_1935.php, http://www.zew-kazimierz.pl/pilka-nozna-sosnowiec-19341935/.
Najstarszym wzmiankowanym klubem w Ujejscu był założony w 1929 roku „Jastrząb”, wspomina o nim monografia wydana przez KS „Pionier”. Na pewno zanim pojawiła się nazwa LZS „Pionier” http://www.zew-kazimierz.pl/zew-sezon-196061/ był LZS „Ujejsce”.
W Okradzionowie przed „Przemszą” zapewne był LZS „Okradzionów”.
W Błędowie przed „Tęczą” istniał LZS „Błędów”.
W Tucznawie przed Uczniowskim Klubem Sportowym „Zagłębiak” istniał LZS „Tuczna Baba”, a po zmianie nazwy miejscowości LZS „Tucznawa”.
Ciekawostką historyczną jest istnienie klubów sportowych w Łośniu i na starej Pogorii, czyli LZS „Łosień” i LZS „Pogoria” http://www.zew-kazimierz.pl/zew-sezon-1957/.
Możliwe, że boisko w Łośniu znajdowało się na terenie byłych hałd Huty Katowice, skręcając na początku Łośnia w prawo z ulicy Ząbkowickiej (przy przystanku Łosień Las).
Jeszcze ciekawsze są losy boiska na dawnej Kolonii Pogoria. Usytuowane było ono w dole za skarpą, idąc na lewo od domów robotniczych przy ulicy Pogoria nr 8 i 9. Po likwidacji klubu piłkarskiego urządzono tam strzelnicę. Boisko zlikwidowano w wyniku wykonywanych odwiertów i budowy sieci studni. Dzisiaj teren ten jest mocno podmokły i zarośnięty lasem. Niedaleko dawnego boiska znajduje się rezerwat przyrody Młaki nad Pogorią I. Młodzież, która nie pogodziła się z likwidacją boiska, utworzyła sobie boisko (tzw. polankę) tuż przy linii kolejowej 183. Było ono po prawej stronie obecnej ulicy Gwardii Ludowej. Od Ząbkowic oddzielał je jedynie tor kolejowy. I ono uległo likwidacji w 1972 roku(?), w wyniku przejazdu kilkuset tonowej niemieckiej koparki górniczej (kombajnu) z kopalni piasku „Kuźnica Warężyńska” na teren nowo budowanej Huty „Katowice”. Ostatnie boisko (polanka) powstało w miejscu dawnego parkingu przy drodze z trelinek (jadąc w kierunku Rybaczówki), tuż przed linią kolejową 183. Blisko tego boiska był krąg taneczny.
Być może swoje kluby miały Trzebiesławice, Kuźniczka, Sikorka i Łęka. Brak jest w tej kwestii jakichkolwiek wiadomych nam źródeł. Wiadomo natomiast, że w Łęce, na tzw. Szatanówce znajduje się już mocno porośnięte boisko. Czy była to tylko polanka, a może i tam grał jakiś LZS, tego nie wiadomo. Gdyby ktoś posiadał bardziej szczegółowe informacje w temacie Łośnia, Łęki, Pogorii i innych nieznanych faktów dot. klubów piłkarskich na obszarze obejmującym dzisiejszą Dąbrowę Górniczą, to prosimy o nadsyłanie informacji na adres e-mailowy: grzegorz@worldpol.pl.
Aż dziw bierze, że takie miasto jak Dąbrowa Górnicza, mając takie tradycje piłkarskie nie pokusiło się o stworzenie jednej wspólnej monografii na ten temat.
Przed 1989 rokiem na terenie obecnej Dąbrowy Górniczej mogło grać nawet około 30 zespołów i może być to lista niepełna. Dzisiaj jest ich zaledwie 10, plus ze 3 nie biorące udziału w rozgrywkach seniorskich. W trzeciej części cyklu postaramy się zaprezentować potencjalny model (projekt), jak mogła by wyglądać organizacja piłki nożnej w naszym mieście.
Dawid Kmiotek, Grzegorz Jaszczura
Komentarze
11 komentarzy do “Problemy dąbrowskiej piłki cz. 2”
Zostaw komentarz
Dowiadujemy się po tym wpisie że kopana w DG ma historię której pozazdrościć mogą obecne miasta mające swe kluby w ekstraklasie !!! Tylko taka zniedołężniała władza, przez te wszystkie lata rządzenia w tym mieście, mogła doprowadzić do zupełnej ruiny klubów i zaprzepaszczenia szansy młodym zawodnikom ich rozwoju i pięciu się po szczeblach piłkarskiej drabinki do wyższych klas !!! Obecne kluby to tylko namiastka futbolu i nikogo z rządzących w tym mieście nie interesuje utworzenie jednego mocnego klubu, który miałby szansę odnosić na tej arenie dużo większych sukcesów !!!! Grabarze piłki nożnej w DG czy wam nie jest wstyd ?????
O klubie z Łośnia wspomina Encyklopedia Dąbrowy Górniczej, natomiast klub z Pogorii to faktycznie jest duża…. niespodzianka historyczna
strona WWW:
http://goxo.pl/
Najlepszy przykład na to co się dzieje ze stadionami gdy upadają kluby które rozgrywały na nich mecze. Ciekawa rekonstrukcja:
http://www.bartekskrzyczek.com/stanowisko/stanowisko.html
Wielce interesujący artykuł. Dziękuję.
Zgadzam się. Porządkuje trochę sytuację i historię piłki nożnej, mało znaną także.
Bardzo mało jest informacji nt. klubów żydowskich w Dąbrowie Górniczej. O ile w Sosnowcu i Będzinie trochę wiadomo o tych klubach, gdyż były tam Samson, Makabi, Kinereth, Nordia (jeśli idzie o Sosnowiec) i Hakoah, Hapoel, Rzeźniczy, Gwiazda (jeśli idzie o Będzin), to historia klubów żydowskich na terenie dzisiejszej DG jest słabo opisana. Wiemy że w DG i Strzemieszycach były kluby Makabi, ponadto w DG był jeszcze Kraft, natomiast nic nie wiemy o Gołonogu i Ząbkowicach. Możliwe iż Żydzi grali w tamtejszych klubach TUR. Pamiętać należy iż przed wojną Żydzi którzy byli skupieni w takich środowiskach jak Poleyon-Syjon byli wrogo nastawieni do Polski i tworzyli własne kluby, pozostali Żydzi w jakiś sposób jednak asymilizowali się i uczestniczyli w polskim życiu kulturalnym. Bardzo duży był ich udział w polskim ruchu robotniczo-socjalistycznym. Stąd też jest ich duży wkład w niektóre polskie kluby. Najbardziej znany przykład to łódzki Widzew. TUR była to sportowo-kulturalna organizacja przedwojennej Polskiej Partii Socjalistycznej, partii bardzo mocno zakorzenionej w Zagłębiu Dąbrowskim. Po wojnie odtworzono TUR tyle tylko że najczęściej pod nazwą OM TUR (Organizacja Młodzieżowa TUR), po czym po likwidacji PPS (poprzez „połączenie” z PPR w PZPR) organizacja ta uległa likwidacji. W TUR właśnie mogli grać Żydzi zamieszkali w Ząbkowicach i Gołonogu, tym bardziej iż brak jest jakichkolwiek wzmianek o niezależnych klubach żydowskich w Ząbkowicach i Gołonogu. Dodam jeszcze że najsilniejszą żydowską organizacją robotniczą był Bund, organizacja która nie zakładała tak jak Poleyon-Syjon antypolonizmu, a bardziej skupiała się na dbaniu o interesy robotników pochodzenia żydowskiego i na tym tle mogło dochodzić do bliższej współpracy z PPS. W samym PPS też nie brakowało ludzi pochodzenia żydowskiego
zapiski klasy C z sezonu 1935/36:
klasa C Sosnowiec
DKS Dobieszowice
Strzelec ?
Orzeł II Bobrowniki ?
Nadbrynica Kamyce
Mars Łagisza
Bałtyk ?
Jedność ?
Saturn Wojkowice
Jaworznik
Victoria ?
TUR Gołonóg
Związek Strzelecki Ząbkowice
Nordia Sosnowiec
klasa C Sosnowiec grupa II
Zew II Niemce
Makkabi Sosnowiec
Strzelec Sosnowiec
TS Kazimierz
Związek Strzelecki Niwka
KSM II Niwka
Bałtyk = Bałtyk Bobrowniki
Strzelec = Strzelec Łagisza
Victoria = Victoria Nowy Będzin
Jaworznik = Jaworznik Żychcice
A jak było w Sosnowcu:
http://sosnowiec.naszemiasto.pl/artykul/sosnowiec-historia-futbolu-i-nasze-dawne-boiska-zobacz-co-z,979025,artgal,t,id,tm.html
[…] O szczegółach pisał również kiedyś Grzegorz Jaszczura: http://grzegorzjaszczura.pl/?p=36624 a zwłaszcza tu: http://grzegorzjaszczura.pl/?p=36627 […]